Cổng thông tin quan trắc môi trường

Mắt xích đầu tiên của kiểm soát ô nhiễm

Nằm lặng lẽ ở một góc trong Công viên Thanh Xuân, quận Thanh Xuân, TP. Hà Nội, trạm quan trắc môi trường không khí quốc gia liên tục truyền dữ liệu về Trung tâm tích hợp và xử lý dữ liệu quan trắc môi trường quốc gia, do Trung tâm Quan trắc môi trường miền Bắc quản lý, vận hành.

Đây là một trong 37 trạm quan trắc chất lượng không khí tự động do Bộ Nông nghiệp và Môi trường đầu tư và đưa vào vận hành. Ngoài ra, Bộ còn đầu tư 22 trạm quan trắc chất lượng nước mặt và 6 trạm quan trắc chất lượng nước biển ven bờ đặt tại các khu vực có các nguồn thải lớn ở vùng biển miền Trung.

Trạm quan trắc môi trường không khí quốc gia đặt tại Công viên Thanh Xuân, quận Thanh Xuân, TP. Hà Nội. Ảnh: Tống Minh.

Ở cấp tỉnh, tất cả 63 tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương đều có quy hoạch mạng lưới quan trắc môi trường cấp tỉnh hoặc các chương trình triển khai quan trắc hàng năm. Hơn 4.000 điểm quan trắc chất lượng nước và chất lượng không khí đã được thiết lập tại các địa phương, với 92 trạm quan trắc chất lượng không khí tự động, liên tục và 113 trạm quan trắc chất lượng nước tự động, liên tục.

Về hệ thống quan trắc môi trường tại dự án đầu tư, cơ sở, khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung, cụm công nghiệp: Tới nay, hệ thống quản lý dữ liệu quan trắc của Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã tiếp nhận và theo dõi thường xuyên dữ liệu quan trắc tự động, liên tục từ hơn 2.000 hệ thống quan trắc tự động, liên tục của các doanh nghiệp, nhà máy từ các địa phương truyền về.

Với mạng lưới quan trắc được phủ tương đối rộng khắp cả nước, hệ thống quan trắc môi trường ở Việt Nam đã dần trưởng thành, giúp đánh giá hiện trạng và xu hướng biến đổi môi trường một cách chính xác và có hệ thống; cung cấp dữ liệu đầu vào cho việc hoạch định chính sách cũng như cảnh báo và dự báo môi trường.

Đặc biệt, quan trắc giúp phát hiện sớm các nguy cơ và sự cố ô nhiễm như tràn dầu, bụi mịn tăng cao, nguồn nước bị ô nhiễm… để có các biện pháp ứng phó; kiểm soát phát thải từ các cơ sở sản xuất, khu công nghiệp, bảo đảm việc tuân thủ các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường. Đây là còn là nguồn thông tin thiết yếu giúp chính quyền và cộng đồng ứng phó kịp thời với biến động môi trường.

Bởi vậy, quan trắc môi trường không đơn thuần là hoạt động kỹ thuật mà chính là mắt xích đầu tiên, có tính quyết định trong cả chuỗi hành động từ phát hiện – đánh giá – cảnh báo – cho đến xây dựng chính sách, kiểm soát ô nhiễm và bảo vệ môi trường.

 Từ “đo để biết” đến “giám sát để hành động”

Những năm gần đây, cùn